Trong hệ sinh thái bán hàng trên Amazon, hai lựa chọn chính về hình thức xử lý đơn hàng là FBA (Fulfillment by Amazon) và FBM (Fulfillment by Merchant). Việc lựa chọn hình thức phù hợp không chỉ ảnh hưởng đến chi phí và vận hành mà còn tác động đến trải nghiệm khách hàng, thứ hạng hiển thị và khả năng mở rộng kinh doanh.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích toàn diện hai hình thức vận chuyển này để bạn có thể đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn khi bán hàng trên Amazon.
Khái quát về FBA và FBM
FBA (Fulfillment by Amazon)
FBA là dịch vụ mà người bán gửi hàng tồn kho đến kho của Amazon, và khi có đơn hàng phát sinh, Amazon sẽ tự động xử lý toàn bộ quy trình, bao gồm:
- Lưu trữ hàng hóa trong kho
- Đóng gói và vận chuyển đến khách hàng
- Xử lý trả hàng và hoàn tiền
- Chăm sóc khách hàng
FBA giúp người bán tiết kiệm thời gian vận hành, tận dụng được hệ thống logistics mạnh mẽ và thương hiệu uy tín của Amazon.
FBA và FBM đều có những ưu nhược điểm riêng
FBM (Fulfillment by Merchant)
FBM là hình thức mà người bán tự xử lý toàn bộ đơn hàng, từ lưu trữ hàng hóa, đóng gói, vận chuyển đến xử lý khiếu nại và trả hàng.
Trong mô hình FBM, Amazon chỉ đóng vai trò là nền tảng kết nối người bán và người mua, không tham gia vào quá trình hậu cần.
So sánh chi tiết giữa FBA và FBM
Dưới đây là bảng phân tích chuyên sâu các tiêu chí quan trọng khi lựa chọn hình thức vận chuyển:
Chi phí vận hành
FBA:
- Có phí xử lý đơn hàng (Fulfillment fee) hay còn gọi là phí vận chuyển đơn hàng. Nếu có thêm những yêu cầu đặc biệt như đóng gói thêm chống sốc…sẽ mất thêm chi phí.
- Phí lưu kho theo tháng (Storage fee), được chia làm 2 giai đoạn (1月〜9月)và mùa cao điểm (10月〜12月).
- Phí lưu kho dài hạn nếu hàng tồn không xoay vòng tốt, hàng lưu kho trên 9 tháng sẽ phát sinh thêm phí này.
FBM:
- Không có phí FBA.
- Tự trả chi phí đóng gói và vận chuyển (có thể tối ưu nếu sử dụng hãng vận chuyển bên ngoài) hoặc mua Label vận chuyển của Amazon để tiết kiệm chi phí tới 3-40%.
- Có thể phát sinh chi phí thuê kho nếu không có mặt bằng riêng.
✅ FBA tiết kiệm thời gian nhưng chi phí cao hơn; FBM tiết kiệm chi phí nếu có hệ thống vận hành tốt.
Quản lý hàng tồn kho
FBA:
- Hàng lưu trữ tại nhiều kho Amazon trên khắp Nhật Bản
- Hệ thống phân phối tự động theo khu vực, giao hàng nhanh
- Không linh hoạt trong việc thay đổi, điều chỉnh bao bì hoặc bổ sung hàng nhỏ lẻ và khó kiểm tra được chất lượng sản phẩm sau khi đã gửi hàng vào kho
FBM:
- Toàn quyền kiểm soát hàng hóa, đăng bán trên nhiều nền tảng khác nhau.
- Linh hoạt trong việc thay đổi nội dung đóng gói, gói quà, thêm tờ rơi,…
- Dễ kiểm kê, điều chỉnh số lượng hàng bán theo thực tế
✅ FBA thích hợp cho sản phẩm tiêu chuẩn; FBM linh hoạt và dễ cá nhân hóa.
Tốc độ và chất lượng giao hàng
FBA:
- Giao hàng rất nhanh, thường từ 1–2 ngày (Prime)
- Được ưu tiên hiển thị với huy hiệu Prime
- Độ tin cậy cao, giảm thiểu lỗi giao hàng
FBM:
- Tốc độ phụ thuộc vào đơn vị vận chuyển và quy trình xử lý của người bán
- Không có huy hiệu Prime nên hiện thị sẽ không tối ưu
- Rủi ro trễ giao hàng, giao sai hàng nếu không có hệ thống chuẩn
✅ FBA giúp tăng tỉ lệ chuyển đổi nhờ giao hàng nhanh và uy tín.
Hỗ trợ khách hàng và xử lý trả hàng
FBA:
- Amazon hoàn toàn xử lý việc trả hàng, hoàn tiền, khiếu nại
- Chính sách đổi trả theo tiêu chuẩn Amazon – tạo sự tin tưởng cho khách
FBM:
- Người bán phải tự xử lý yêu cầu đổi/trả và khiếu nại
- Nếu xử lý không chuyên nghiệp, dễ ảnh hưởng đánh giá sản phẩm và tài khoản
✅ FBA giảm gánh nặng hậu mãi cho người bán.
Khả năng cạnh tranh và hiển thị
FBA:
- Sản phẩm có biểu tượng “Prime”, được Amazon ưu tiên hiển thị trong tìm kiếm
- Dễ giành “Buy Box” hơn so với FBM
FBM:
- Khó cạnh tranh Buy Box nếu có nhiều FBA cùng bán
- Hiển thị hạn chế nếu không có Prime
✅ FBA có lợi thế lớn về tiếp cận khách hàng và chuyển đổi đơn hàng.
Khả năng mở rộng quy mô
FBA:
- Dễ dàng mở rộng số lượng sản phẩm và đơn hàng mà không cần tăng nhân sự
- Amazon xử lý nhiều đơn hàng cùng lúc mà không ảnh hưởng hiệu suất
FBM:
- Nếu đơn hàng tăng nhanh, dễ bị quá tải nếu không có hệ thống vận hành tốt
- Cần đầu tư thêm kho, nhân lực để mở rộng
✅ FBA thuận tiện cho việc scale up (mở rộng) mô hình bán hàng.
Nên chọn FBA hay FBM?
Mình sẽ đưa ra một vài tiêu chí để bạn có thể dễ dàng so sánh giữa FBA và FBM.
Lời khuyên
- Nếu bạn là người đã có kinh nghiệm, am hiểu về hệ thống của Amazon, ít thời gian, muốn đơn giản hóa mọi thứ → Nên chọn FBA.
- Nếu bạn có hệ thống kho riêng, muốn tự chủ hoặc bán sản phẩm đặc thù (handmade, in theo yêu cầu, gói quà…) → FBM là lựa chọn tốt.
- Nhiều người bán chuyên nghiệp chọn kết hợp cả FBA và FBM để tận dụng thế mạnh của từng hình thức, tối ưu chi phí và vận hành linh hoạt.
Hãy phân tích mô hình kinh doanh để chọn lựa phương thức gửi hàng
Việc lựa chọn giữa FBA và FBM không có đáp án đúng tuyệt đối — mà phụ thuộc vào mô hình kinh doanh, nguồn lực, và chiến lược phát triển của từng người bán. Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian, mở rộng nhanh và tận dụng hệ thống giao hàng vượt trội của Amazon, FBA sẽ là cánh tay đắc lực.
Ngược lại, nếu bạn có lợi thế về kho bãi, muốn kiểm soát toàn bộ quy trình và tối ưu chi phí, FBM sẽ mang lại nhiều tự do và linh hoạt hơn.
Trong thực tế, nhiều người bán thành công trên Amazon Nhật thường kết hợp cả hai hình thức: dùng FBA cho các sản phẩm bán chạy, cần giao nhanh, và FBM cho các sản phẩm đặc thù, ít biến động. Cách tiếp cận linh hoạt này giúp bạn vừa tối ưu chi phí, vừa đảm bảo chất lượng dịch vụ và khả năng cạnh tranh.
Hãy cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình hình thực tế của bạn để lựa chọn hướng đi phù hợp nhất. Và dù chọn hình thức nào, điều quan trọng nhất vẫn là đặt trải nghiệm của khách hàng lên hàng đầu – vì đó chính là chìa khóa giữ chân người mua và phát triển bền vững trên Amazon.
