“Nhật Bản” có lẽ là đất nước mà bất kỳ ai cũng muốn đặt chân tới dù với bất kỳ mục đích nào, một đất nước mà chúng ta có thể học hỏi được rất nhiều điều từ văn hóa, lối sống cho đến phong cách làm việc.
Hôm nay để mở đầu cho Series chia sẻ kiến thức mình xin chia sẻ một số kinh nghiệm tìm việc của bản thân tại Nhật để các bạn có thể tham khảo và tìm ra hướng đi thích hợp nhất cho bản thân.
Nhật Bản một đất nước diệu kỳ với bao điều mới lạ
Con đường đến với Nhật Bản
Sau khi tốt nghiệp đại học bên Việt Nam mình được nhận vào làm cho công ty Canon của Nhật ở Bắc Ninh, mình tốt nghiệp chuyên ngành cơ khí nhưng tại đó mình lại làm công việc liên quan đến quản lý chất lượng nên những kiến thức mình học ở đại học hầu như là không sử dụng đến, nhưng không phải vì thế mà mình không làm được việc, mình làm tương đối tốt vì được đào tạo một cách rất bài bản.
Có một điểm đặc biệt là các công ty Nhật họ thích tuyển những người vừa mới tốt nghiệp đại học để họ có thể đào tạo từ cơ bản đến nâng cao và phục vụ cho họ lâu dài là mục tiêu mà họ luôn hướng tới.
Mình làm ở đó được hơn 2 năm công việc tương đối thuận lợi với một mức lương ổn định nhưng mình lại không thích điều đó. Mình muốn mua đất, muốn xây nhà, muốn mua xe…Nếu cứ làm ở đó thì không biết bao giờ ước mơ mới trở thành hiện thực.
Rồi một hôm, sau khi đi làm đêm về mình và cậu bạn thân đi ăn cháo lòng nhâm nhi đôi ba chén rượu và thế là con đường đến với Nhật Bản dần dần được mở ra. Cũng may là anh em có chung chí hướng nên mọi thứ diễn ra rất nhanh chóng chỉ 3 tháng sau là anh em đã nói lời tạm biệt với Canon.
Vấn đề tiếp theo là sẽ sang Nhật với hình thức nào, giá cả bao nhiêu là điều mình quan tâm nhất. Lúc đó mình cũng 25 tuổi rồi nên sau khi nghỉ việc nguyện vọng của mình chỉ muốn tìm được một công việc mới bên Nhật và thế là mình và cậu bạn đã quyết định chọn con đường sang Nhật theo dạng kỹ sư, từ đó bọn mình bắt đầu tìm hiểu các đơn hàng kỹ sư trên địa bàn Hà Nội và Bắc Ninh.
Do tiếng Nhật không có nên hầu hết là không được nhận, có một vài trung tâm họ nhận vào đào tạo tiếng rồi chờ đơn hàng để phỏng vấn nhưng phải đợi rất lâu nên bọn mình cũng đã từ chối. Vì tuổi cũng cao nên mình muốn sang Nhật càng sớm càng tốt và cuối cùng được sự giới thiệu của bạn bè “con đường du học Nhật” đã mở ra với mình.
Nhật bản không có nhiều “hoa hồng” như chúng ta nghĩ
Ban đầu khi đến với trung tâm du học họ nói rất là hay, nào là “em đã có bằng đại học bên Việt Nam rồi chỉ cần sang Nhật là có thể đổi visa đi làm luôn” rồi là “sang đó công việc nhàn lắm, lương lại cao nữa...” Nghe thấy sạc mùi cám dỗ nhưng tại thời điểm đó mình cũng không còn sự lựa chọn nào khác nên quyết định mạo hiểm với số phận.
Thế là công cuộc chinh phục Nhật Bản của mình bắt đầu từ đây.
Xác định mục tiêu sau khi đến Nhật
Trước khi đặt chân đến Nhật mình cũng đã đặt mục tiêu cho bản thân tương đối rõ ràng là sau khi sang Nhật cố gắng chuyển visa nhanh nhất có thể để đi làm. Nhưng mọi thứ không như mình nghĩ, mình đã thay đổi suy nghĩ 180 độ sau thời gian đầu sống trên đất Nhật.
Theo mình nghĩ thì hầu hết các bạn du học sinh sang Nhật chủ yếu với hai mục đích chính:
-
- Thứ nhất là sang Nhật để kiếm tiền sau hai đến ba năm sẽ về nước với số vốn kha khá kiếm được nhưng ngược lại thì tiếng của các bạn ấy không đc tốt cho lắm, sẵn sàng chấp nhận.
- Thứ hai là sang Nhật để học tiếng sau đó mới đi tìm việc và bắt đầu kiếm tiền. Nếu không tìm được việc bên Nhật có thể về nước tìm việc với tấm bằng tiếng kiếm được ở bên này.
Ngoài ra cũng còn một số bạn sang Nhật với mục đích vừa học vừa để du lịch nếu như gia đình có điều kiện, nhưng đó chỉ là số ít mà thôi.
Với mục đích kiếm tiền là chủ yếu nên mình cũng không phải là ngoại lệ và đương nhiên mục đích số 1 được mình đặt lên hàng đầu. Thế nhưng…
Không biết tiếng, không hiểu ngôn ngữ, đường xá và xe cộ, cuộc sống của mình bên Nhật trở lên khó khăn hơn bao giờ hết. Nhiều lúc mình cảm thấy chán nản và không biết con đường mà mình đã chọn có đúng hay không? và cũng từ đó mình cần phải suy nghĩ lại về hướng đi tiếp theo để có thể tồn tại lâu dài bên này.
Mình đã đến gặp thầy chủ nhiệm ở trường tiếng và nói chuyện với thầy về dự định của mình trong 2 năm tới ở nhật. Hầu hết các bạn học xong trường tiếng sẽ học tiếp lên Senmon hoặc đại học rồi sau đó mới đi làm, nhưng vì mình đã có bằng đại học rồi lên mình không cần học Senmon nữa mà có thể đi xin việc luôn nếu đáp ứng được về mặt ngôn ngữ.
Muốn tìm được một công việc ở Nhật, thật sự không dễ dàng như mình nghĩ. Sau khi đc thầy giải thích rất cạn kẽ về quá trình tìm việc bên này, mình đã thay đổi suy nghĩ cũng như setup một mục tiêu mới cho bản thân:
“Cố gắng theo học trường tiếng để củng cố tiếng Nhật trước khi nghĩ đến việc tìm được một công việc tốt. Đặt mục tiêu ngắn hạn là phải có được N3 sau 1 năm học tiếng và có được N2 trước khi tốt nghiệp. 6 tháng trước khi tốt nghiêp phải hoàn thành hồ sơ xin việc và các giấy tờ liên quan, và mục tiêu dài hạn là phải tìm được một công việc ưng ý trước khi VISA hết hạn“
Mục tiêu rõ ràng sẽ giúp chúng ta quản lý cuộc sống tốt hơn
Các bạn nếu đã cất công sang Nhật rồi thì hãy đặt cho mình một mục tiêu rõ ràng nhé. Dù đó là gì thì cũng là cái để chúng ta học tập và phấn đấu và đương nhiên sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn mỗi khi chúng ta đạt được nó.
Quá trình học tiếng, chuẩn bị hồ sơ và công cuộc tìm việc
Ngày 3-7-2015, mình đặt chân đến đất Nhật với bao hoài ước to lớn.
Sang tháng 7 nhưng vì chăm học một chút nên minh được đôn lên học cùng kỳ tháng 4, cũng phải rất vất vả mới đuổi được họ. Học tiếng được mấy tháng mình quyết định thì N3 tháng 12/2015. Mọi thứ không như mơ mình thiếu mất 5 diểm nữa thì đỗ. Nhưng không sao mình vẫn còn 2 lần để sửa sai là tháng 7/2016 và tháng 12/2016 để hoàn thành mục tiêu ngắn hạn trước khi tốt nghiệp.
Như mình đã nói sang bên này chỉ có 2 thứ là kiếm tiền và học tiếng, bạn chỉ có thể chọn 1 trong 2 mà thôi, và sau khi suy nghhĩ lại mình đã quyết định học tiếng trước và kiếm tiền sau. Vì thế gần 2 năm đi học nhưng mình cũng chỉ gửi về nhà được 30 man mặc dù nợ ở nhà vẫn cứ treo trên đầu.
Ngay lập tức mình lập kế hoạch chi tiết cho việc xin việc ở bên này. Đầu tiên mình lên mạng tìm hiểu xem xin việc bên này thì cần những cái gì, và mình đang có những cái gì… Sau 1 thời gian thì mình cũng biết được mặt mũi cái gọi là Rirekisho hay còn gọi là CV(Curriculum Vitae). Mình bắt tay vào chuẩn bị luôn, nhưng mà chẳng biết viết cái gì vào đấy cả, cũng như một số bạn bây giờ vậy nó hoàn toàn khác với CV bằng tiếng anh như mình biết.
Mình chuẩn bị CV mất 1 tháng, cách chuẩn bị của mình là viết toàn bộ những gì cần viết vào CV bằng Tiếng việt sau đó dùng Google dịch sang tiếng Nhật để lấy từ mới, rồi ghép lại cho đúng ngữ pháp 1 chút, sau đó nhờ người Nhật kiểm tra lại cho. Điều quan trọng là cái mình cần viết là cái gì, cái này thì tùy thuộc vào chuyên ngành của mỗi người, làm sao để cho nhà tuyển dụng thấy được điểm mạnh của bản thân, cũng như là thông qua đó họ thấy được tính cách của mình, thấy được khát vọng cống hiến cho cty của họ.
Các bạn có thể tham khảo hướng dẫn viết CV hoàn chỉnh từ A đến Z theo link sau:
https://canhmien.com/huong-dan-viet-ho-so-xin-viec-tu-a-z/
Sau khi chuẩn bị CV xong – CV lúc ấy rất sơ xài vì không giám hoa văn nhiều sợ phỏng vấn không nói được và mình bắt đầu rải hồ sơ cho các công ty môi giới việc làm. Công ty đầu tiên chính là công ty ASIA Group và họ đã tìm được cho mình một đơn hàng để phỏng vấn. Tháng 2/2016 mình đi phỏng vấn lần đầu tiên lúc đó chưa có gì trong tay cả, N3 cũng chưa thế nhưng cũng đóng thùng mặc VEC như ai, sau khi giới thiệu bản thân xong, tương đối OK (vì mình đã chuẩn bị trước ở nhà rồi) họ bắt đầu hỏi tiếp và từ đó trở đi mình cũng không nói được gì nữa, nội dung câu hỏi thì hiểu được nhưng không thể diễn đạt thành lời.
Phỏng vấn xong họ chỉ nói một câu về nhà học thêm tiếng Nhật đi rồi năm sau đên phỏng vấn lại. Mục đích lần đầu của minh cũng chỉ là để trải nghiệm xem phỏng vấn ở nhật nó như thế nào và quan trọng là nó hỏi những gì và mình đã có được rất nhiều thứ mình muốn sau lần phỏng vấn đầu tiên đó.
Đôi khi thất bại chỉ là bước đệm cho những thành công trong tương lai
Bây giờ thì các bạn có thể hiểu được ngoài chuyên môn ra thì ngôn ngữ là thứ rất quan trọng để chúng ta có thể truyền tải và PR bản thân đến nhà tuyển dụng một cách tốt nhất.
Sau lần thất bại này mình quyết tâm học tiếng, nghỉ bớt 1 việc gần 2 năm mình cũng chỉ làm một việc là dọn dẹp khách sạn, nhiều khi bạn bè cứ trêu mình là thánh Soji. Trong quá trình học tiếng mình tự tìm các hội thảo việc làm ở Nhật và tham gia, nhưng hầu như không có nhiều kết quả, chủ yếu là đi xem cho biết. Vì ở những hội thảo như thế họ yêu cầu tương đối cao về chuyên môn cũng như là tiếng Nhật, chủ yếu dân Tàu Khựa là nhiều.
Tiếp tục chỉnh sửa CV và rải hồ sơ cho các công ty môi giới ở Nhật và Việt Nam như là Jellyfish, Kyodai, HR… Họ gọi Skype kiểm tra tiếng Nhật và bảo mình chờ, cũng có nhiều đơn hàng họ gửi mail bảo mình đi phỏng vấn nhưng nội dung công việc không phù hợp nên mình đã từ chối nhưng phải khéo léo để lần sau họ còn giới thiệu việc khác cho. Không phải họ giới thiệu việc nào cho chúng ta cũng đi, mà chúng ta phải xác định xem công việc đó có phù hợp với mình không, có ảnh hưởng đến sức khỏe không, có điều kiện để nâng cao tiếng nhật không và cái quan trọng nhất là lương lậu có tốt không…khi đó mình là người được chọn nên phải chọn lựa cho kỹ càng.
Sau một thời gian dài rải hồ sơ và tìm việc nhưng cũng chẳng có kết quả gì và mình đã nghĩ đến viễn cảnh đi học Senmon để lấy visa tiếp tục xin viêc bên này.
Trường tiếng của mình cũng tương đối tốt, họ biết mình có ý định xin việc nên cũng chủ động tìm công ty môi giới cho mình, về công ty môi giới của Nhật thì hầu như họ không lấy phí của người ứng tuyển mà họ sẽ lấy phí của nhà tuyển dụng sau khi chúng ta đỗ phỏng vấn và đi làm. Nhưng cái khó là chúng ta phải biết tiếng và có thể liên lạc với họ bằng Email, điện thoại cũng như là đi phỏng vấn. Họ chỉ kiểm tra CV và sửa cho chúng ta những lỗi cơ bản sau đó gửi cho nhà tuyển dụng nên hơi khó cho những bạn tiếng kém một chút. Nhưng không sao tiếng kém, họ vẫn tổ chức Mendan rồi hướng dẫn mình hết mức có thể chỉ cần có quyết tâm là được.
May mắn là không đủ cần phải có nỗ lực
Tháng 7/2016 mình đã có tấm N3 trong tay, hừng hực khí thế tiếp tục nâng cấp CV, lúc này CV cũng tương đối OK. Nhưng thời gian này mình cũng hạn chế đi linh tinh vì tốn tiền tàu xe, mình quết định chuẩn bị chủ yếu vào hệ thống câu hỏi phỏng vấn. Liệt kê ra danh sách các câu hỏi, chuẩn bị từng câu chi tiết đến cả cách trả lời đặc biệt là câu hỏi về giới thiệu bản thân, các bạn có thể tham khảo thêm bài viết “Giới thiệu bản thân một cách chuyên nghiệp” để có thể chuẩn bị tốt hơn. Cách chuẩn bị cũng giống như ở trên, viết tiếng việt, dịch sang tiếng nhật, và nhờ người Nhật kiểm tra, sau đó là luyện nói. Trong thời gian này mình chủ yếu tập trung ôn N2 và mình có đi phỏng vấn một vài chỗ do nhà trường giới thiệu để lấy kinh nghiệm.
Tháng 11/2016 công ty Panasonic bên Việt Nam sang Nhật tuyển dụng và mình cũng đã ứng tuyển mặc dù đỗ nhưng họ yêu cầu mình về Việt Nam làm nên cuối cùng mình vẫn phải từ chối họ. Thực tế nếu về Việt Nam làm thì mình làm ở Canon có khi còn tốt hơn.
Tháng 12/2016 lấy được N2, lúc này công cuộc tìm việc mới thực sự căng như dây đàn. Mình được công ty môi giới (trường giới thiệu) giới thiệu cho rất nhiều việc và mình đã chọn được một công việc có lẽ là phù hợp với kinh nghiệm của mình, nhưng chẳng liên quan gì đến chuyên ngành cả đó là quản lý chất lượng, quản lý sản suất SENSOR. Công việc đòi hỏi cả Tiếng Anh nên mình có chút cơ hội vì cũng biết chút ít.
Công việc lúc này là viết SHIBODOKI hay còn gọi là lý do ứng tuyển, mình tiếp tục lên mạng tìm hiểu và nghiên cứu theo cách cũ. Sau khi đỗ vòng duyệt CV, mình có 20 ngày để chuẩn bị cho phỏng vấn, về cơ bản hệ thống câu hỏi mình đã có chỉ cần luyện nói sao cho nói tốt là được. Hôm phỏng vấn mình tương đối căng thẳng ngồi đối diện với ba người tuyển dụng trong một căn phòng khá đẹp. Mỗi người cầm một tờ CV của mình nhìn vào đó và bắt đầu hỏi. Ko được trôi chảy như mình tập nhưng nhìn chung cũng tương đối OK, sau 30 phút họ cho mình phỏng vấn tiếp 20 phút với đội Philipin bằng Tiếng Anh qua máy tính. Vì công việc này sau khi đào tạo ở Nhật sẽ sang Philipin làm nên nó yêu cầu phải biết một chút Tiếng Anh. Mình trả lời không được trôi chảy lắm vì sang Nhật rồi nên cũng chẳng để ý gì đến Tiếng Anh. Về nhà cứ nghĩ là đỗ, ai ngờ vẫn trượt, thằng bé thất vọng chuẩn bị đến thế mà vẫn trượt. Lúc này visa còn 2 tháng nên mình rất lo lắng, chẳng biết làm sao nữa mình đành phải chọn giải pháp an toàn cho tương lai. Và thế là…
Mình đăng ký thi Senmon, nhưng mục đích chỉ lấy visa để tiếp tục đi xin việc. Mình chọn trường có học phí thấp nhất và phải có chế độ hoàn tiền nếu không nhập học. Ngày đó mình chọn trường CAD mọi người vẫn hay gọi là trường Ca đồ ở dưới Saitama. Trường này thi vào tương đối dễ nên mình cũng chẳng mấy khó khăn để vào được. Lúc này có trường senmon chống lưng, nhưng nhà trường khuyên mình không vào trường đó, vì học lực của mình vào đó cũng hơi phí. Nên họ giới thiệu cho mình một số trường khác học phí chát hơn, nhưng biết làm sao được mình phải tự nắm giữ vận mệnh của mình thôi.
Giấy thông báo nộp học phí cầm trong tay 65 man xót đứt hết ruột, vì không làm nhiều nên cũng chẳng đủ tiền nộp, mình nhờ trường xin nộp làm hai lần và rất may là họ đã đồng ý. Thế là đã vụ Visa coi như đã an toàn và bây giờ mình lại tiếp tục tìm việc tiếp để xem có cứu vớt được mấy chục man kia không. Lần này mình được công ty môi giới giới thiệu cho một công ty nhưng nó lại là cty Haken chuyên tuyển kỹ sư rồi cử đi làm tại các công ty đối tác trên toàn nước Nhật và thật là trùng hợp đây lại chính là công ty mà mình đã trượt ở lần phỏng vấn đầu tiên. Phải chăng đây là định mệnh? Cũng không còn đường nào khác, mình quyết định phục thù, lần này thì mọi thứ hoàn toàn khác. Mình đã tự tin hơn rất nhiều nhưng khả năng nói vẫn chưa được tốt mình tiếp tục luyện nói chờ đến ngày đi phỏng vấn.
Một lần nữa phải chăng định mệnh lại gọi tên mình, hôm phỏng vấn lại gặp lại chính người mà đã phỏng vấn mình một năm trước, tất nhiên là ông ý không nhớ mình rồi. Ngay lúc đó mình đã nảy sinh ra một ý định PR bản thân cực chất “mình nói là năm ngoái tao có phỏng vấn ở đây nhưng bị trượt và mày bảo tao về học tiếng đi, tao đã tích cực học tiếng sau khi lấy N3, năm tháng sau tao lấy tiếp được N2 và lần này tao quyết tâm vào bằng được công ty của mày“. Thực ra không phải như thế, vì mình cũng chẳng còn sự lựa chọn nào khác. Moi sự cố gắng của mình cuối cùng cũng được đền đáp thế là ngay hôm sau mình nhận kết quả đỗ. Ở bên Nhật sau khi bạn đỗ mà chưa đi làm được luôn thì họ sẽ cấp cho bạn một tờ giấy gọi là NAITEI nó giống như một thư hứa là đã nhận bạn vào làm cho công ty.
Vừa mừng vừa lo nhưng trước mắt cứ vui cái đã, ngay lập tức mình làm thủ tục hủy nhập học trường Senmon lấy lại tiền học phí nhưng vẫn mất 10 man tiền phí nhập học. Coi như đó là trả tiền chống rồi ro cho tương lai.
Sau khi tốt nghiệp trường tiếng cũng là lúc mình bị mời ra khỏi ký túc, và cuộc sống tha hương của mình bắt đầu, mình chuyển nhà liên tục do phải đi ở nhờ chờ đến ngày chuyển vào vào ký túc công ty nhưng mình cảm thấy rất vui vì đã hoàn thành được mục tiêu mà bản thân đề ra.
Nỗ lực chính là mảnh ghép cuối cùng để dẫn đến thành công
Tìm được một công việc ưng ý rồi nhưng không phải là được đi làm luôn, vì còn tuy vào Visa của bạn nữa, xem có xin được Visa hay không cái này thì tùy thuộc vào mức độ uy tín của công ty, vào hồ sơ của bạn, thời gian bạn làm thêm,…công ty càng to thì càng dễ đậu Visa. Xin Visa cũng tự làm luôn nhé, mình và bạn mình đều đỗ vào công ty đó nhưng xin Visa thì của mình 17 ngày là có, bạn mình thì hơn 1 tháng chưa thấy gì, nó chán quá nên lên Nyukan hủy và về Việt Nam làm.
Để xin được một công việc bên này không hề đơn giản chút nào cả đôi khi cần phải có một chút may mắn nữa tất nhiên phải có sự cố gắng của bản thân trong đó. Nếu không cố gắng thì sẽ chẳng bao giờ có cái gọi là may mắn cả phải không mọi người?
Mình cũng xin tạm dừng bài chia sẻ ở đây, hy vọng với những kinh nghiệm tìm việc ít ỏi của mình có chút gì đấy hữu ích cho tất cả các bạn du học sinh nói chung và những bạn đang chuẩn bị xin việc nói riêng để chúng ta có thể định hướng cho mình một tương lai vững chắc trên đất Nhật.
Xin chào và hẹn gặp lại…!
